"Konstytucja nierozerwalnie związana jest z narodem i jego suwerennością, ale z suwerennością opartą na wartościach, godną tego narodu i godną człowieka".
Konstytucja 3 Maja to Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 roku - pierwsza w Europie i druga w świecie. Wprowadzała zupełnie nowe zasady polityczne i społeczne, a Rzeczpospolita miała stać się nowocześnie zarządzanym państwem. Autorzy konstytucji to: Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i sekretarz monarchy - Scipione Piattoli. Rzeczpospolita określana była jako monarchia konstytucyjna z monteskiuszkowskim trójpodziałem władzy. Organem ustawodawczym był sejm składający się z senatu i iżby poselskiej, podejmujący uchwały większością głosów. Zniesiono liberum veto ograniczono rolę magnaterii. Mieszczaństwu umożliwiono nobilitację, zapewniono wolności osobiste i prawo sprawowania urzędów. Władzę wykonawczą pełnił dziedziczny król i powoływany przez niego rząd - Straż Praw, poczyniono też pewne zmiany w sądownictwie szlacheckim i miejskim. Konstytucja zmieniała pojęcie narodu; zgodnie z ideą oświeceniową to " naród jest źródłem władzy". Ustawa określała katolicyzm jako religię uprzywilejowaną, ale innym wyznaniom gwarantowała tolerancję.
Niestety, na skutek interwencji rosyjskiej w maju 1792 roku. przepisy konstytucji nie weszły w życie. Mimo to jej znaczenie symboliczne było ogromne. Ustawa zasadnicza stanowila dokument nowoczesny, zwiększający autorytet państwa polskiego. Polacy uświadomili sobie, że potrafią czerpać inspirację do przemian z myśli oświeceniowej, odzyskali szacunek dla siebie jako narodu i dla swojej spuścizny historycznej.